Juliana kocht roofservies
door Jolande van der Graaf
AMSTERDAM - In ieder geval twee van de zes serviesstukken in paleis Het Loo, die in de jaren dertig door de nazi’s zouden zijn buitgemaakt op een Duits-Joodse bankier, blijken volgens de herkomstdocumenten aangekocht door toenmalig koningin Juliana.
Volgens historicus Arthur Brand van onderzoeksbureau Artiaz, dat in totaal vijftien weggeroofde serviesdelen van bankier Herbert Gutmann bij musea in ons land traceerde, verwierf de vorstin de borden na de oorlog uit een collectie in Heemstede. „De provenancelijst in een standaardwerk dat Het Loo zelf uitgaf, wijst uit dat Juliana de stukken van het kostbare Meissen-servies in 1978 aan de Stichting Het Konings Loo schonk.”
Delicaat
Paleis Het Loo wil niet op die details ingaan. „De kwestie is erg delicaat. Wij willen eerst grondig onderzoek naar de herkomst doen. In de loop van de volgende week volgt uitsluitsel. Dan wordt bekend welke vervolgstappen er komen”, zegt een woordvoerster. In vier andere musea, waaronder het Rijksmuseum, ontdekte bureau Artiaz nog eens negen borden en sauskommen van de in totaal 26 stukken van Gutmann. Het staat vast dat de kostbaarheden als roofkunst worden beschouwd.
In 2009 retourneerde de Duitse regering een portret van Bismarck uit dezelfde veiling aan Gutmanns nazaten. De Duitsers moesten met het schaamrood op de kaken bekennen dat het schilderij decennialang in de Bundestag hing. Ook de Oostenrijkse stad Wenen kwam datzelfde jaar met een schilderij van de bankiersfamilie over de brug.
Volgens de Berlijnse onderzoekster Beate Schreiber van Facts and Files dat voor de familie Gutmann onderzoek doet, leggen de nabestaanden een claim bij de Nederlandse Staat en de Restitutiecommissie neer.
|