Misbruik Anne Frank niet
Carine Cassuto
Foto Marcel van den Bergh
Anne Frank gaf met haar dagboek een gezicht aan de miljoenen naamloze slachtoffers van de Holocaust. Dat is genoeg; wie haar dood inzet voor politiek of commercieel gewin misbruikt niet alleen haar, maar ook al die naamlozen
Op zoek naar Anne Frank’. Zo moet het nieuwe reality programma van de publieke omroepen gaan heten waarin jonge Nederlandse meisjes een gooi doen naar de hoofdrol in de musical ‘Je Anne’.
Aansprekend voorbeeld
Anne Frank mag dan al 64 jaar dood zijn, ze is tegelijk springlevend. Als uithangbord voor de gepolitiseerde Anne Frank Stichting, als morele dolkstoot in het politieke debat en nu ook als commercieel vehikel. Anne Frank is allang niet meer het aansprekende voorbeeld dat zij had moeten zijn: Een jong meisje dat werd vermorzeld door een regime dat op industriële wijze het Joodse volk in Europa heeft geprobeerd uit te roeien. Een meisje dat op haar onderduikadres aan de Prinsengracht in haar dagboek schreef, in leven werd gehouden door Nederlandse verzetsstrijders en uiteindelijk werd verraden en de dood werd ingejaagd door Nederlandse collaborateurs.
Het symbool is allang losgezongen van haar korte bestaan. Als Anne Frank niet te zien is op een poster met een keffiyeh om haar nek, dan figureert ze wel op spandoeken tijdens een pro-Palestijnse demonstratie (‘Anne Frank zou zich in haar graf omdraaien.’) En dan is er nog de Anne Frank Stichting die in haar naam onderzoek doet naar racisme, antisemitisme en extremisme in Nederland.
Stampende laarzen
In haar achtste Monitor Racisme & Extremisme betitelde de stichting Geert Wilders en de PVV als extreemrechts. Wie dat uit naam van Anne Frank doet, weet dat hier geen onbeschofte populisten worden bedoeld, maar eerder een beweging waarbij het geluid van stampende laarzen nooit ver weg is.
Anne Frank stierf in de lente van 1945 in het concentratiekamp Bergen-Belsen, waarschijnlijk aan de gevolgen van vlektyfus. Wij zullen nooit weten wat er van haar zou zijn geworden als zij de Holocaust wel had overleefd. En dat is nu net de tragiek.
Misschien zou Anne Frank met haar kleinkinderen afgelopen zaterdagochtend naar de synagoge zijn gelopen en zijn uitgejouwd en bespuugd. Of misschien zou ze in haar verzorgingsflat de Volkskrant hebben gelezen en hebben gegrinnikt om het bericht dat de Anne Frank Stichting de eerste van 150 kastanjebomen heeft geplant in het Amsterdamse Bos, allemaal nazaten van de boom waar zij tijdens haar onderduik op uitkeek.
Naamlozen
Anne Frank gaf met haar dagboek een gezicht aan de miljoenen naamloze slachtoffers van de Holocaust. Dat is genoeg; wie haar dood inzet voor politiek of commercieel gewin misbruikt niet alleen haar, maar ook al die naamlozen.
Zoals historica Evelien Gans die onlangs op een discussiebijeenkomst van Joodse en Marokkaanse Nederlanders de tandenborstel-opmerking van Wilders aanhaalde. Dat deed haar sterk denken aan de behandeling van de Joden in Wenen aan het einde van de jaren dertig. Er is echter een cruciaal verschil.
Wilders stelde voor om Marokkaanse relschoppers een stadionverbod te geven en hen eerst, met tandenborstels, een aantal voetbalstadions te laten schoonmaken. Dit nadat een oefeninterland tussen Jong Oranje en Jong Marokko in een chaos was ontaard. Honderden Marokkaans-Nederlandse jongens stormden het veld op, vernielden stoelen, doelen, reclameborden en vlaggen en dreven een groep beveiligers in het nauw.
Opmaat
En de joden in Wenen aan het eind van de jaren dertig? Die werden direct na de Anschluss met Hitler-Duitsland overspoeld door een golf van antisemitisch geweld, als opmaat naar hun deportatie en vernietiging. Zomaar, alleen omdat het Joden waren. De verontwaardiging van Wilders is selectief, de voorgestelde sancties zijn draconisch, maar ze komen niet uit de lucht vallen.
De islamitische Nederlanders zijn niet de nieuwe Joden
De islamitische Nederlanders zijn niet de nieuwe Joden. Hoe prettig dat ook bekt. Wie te pas en te onpas het schrikbeeld van de Holocaust oproept, gijzelt niet alleen het debat. Hij doet de geschiedenis onrecht aan.
|
