Joods bezit basis kapitaal Endstra
door Hans Vermaak
AMSTERDAM - Oorlogsmisdadigers als zwarthandelaren en collaborateurs werden tijdens de Duitse bezetting van ons land steenrijk door Joods bezit op te kopen. Een van hen was Minne Endstra, grootvader van de vermoorde vastgoedhandelaar Willem. Het familiekapitaal vormde de basis voor het latere imperium van Willem Endstra.
De Apollolaan 109 waar
Minnes kleinzoon jaren later
zou worden geliquideerd.
Foto: Michel Schnater
Het pand De Grote Wetering.
Foto: Stadsarchief Amsterdam
De Weesperstraat 123.
Foto: Stadsarchief Amsterdam
Dit blijkt uit onderzoek dat historicus Eric Slot deed naar de huizenhandel in de periode 1940-1945. In het Nationaal Archief trof hij de verkoopboeken aan van de Grundstücksverwaltung, een Duitse instantie die aan Joden ontnomen vastgoed beheerde en verkocht. Zijn onderzoek wordt vandaag in het Historisch Nieuwsblad gepubliceerd.
Camouflageverf
Minne Endstra verleende hulp aan de vijand door camouflageverf aan het Duitse leger te leveren. Volgens een verklaring van zijn boekhouder verdiende hij daarmee wekelijks 30.000 gulden (nu 150.000 euro).
Hiervan werd onroerend goed aangeschaft, onder meer Apollolaan 109 waar zijn kleinzoon in 2004 voor de deur geliquideerd zou worden. Ook het latere krakersbolwerk De Grote Wetering werd door Endstra in de oorlog verworven. In maart 1944 kocht hij op een veiling het pand Weesperstraat 123, dat toebehoorde aan de weduwe Rosette Casseres. Volgens Slot besloot een bank het pand te veilen, "omdat mevrouw Casseres sinds 1 april 1943 haar maandelijkse rente en aflossing niet had betaald. Dat was geen wonder, zij was vier maanden voor die datum in Auschwitz vermoord. Endstra betaalde de bank destijds 13.000 gulden, tegenwoordig 65.000 euro waard, voor het pand." De familie Endstra is volkomen verrast door de onthulling over het oorlogsverleden van grootvader Minne. "Dit was niet bekend", zegt hun advocaat Hans Koets. "De broer van Willem, Haiko, lijkt het buitengewoon sterk dat zijn opa economische collaboratie pleegde. Hij was getrouwd met een Joodse vrouw".
© Telegraaf 2008.
|
