www.trouw.nl - 14 mei 1999

COMMENTAAR / Een smet op de banken Van onze verslaggevers Eind vorig jaar concludeerde de commissie-Scholten dat Nederlandse banken zich in de Tweede Wereldoorlog niet schuldig hebben gemaakt aan 'financiכle beroving'. Joodse tegoeden en/of bezittingen waren bij hen in veilige handen, zodat uit de concentratiekampen terugkerende Joden of hun familie er na de oorlog tot op de laatste cent over konden beschikken. De banken hadden soms zelfs 'passief verzet' geboden, om als een goede huisvader voor de aan hen toevertrouwde gelden te kunnen zorgen. We nemen graag aan dat de commissie haar werk in opdracht van het ministerie van financiכn grondig heeft gedaan. Des te pijnlijker is het nu te moeten vaststellen dat diezelfde banken op een heel ander terrein vrijwel zeker een kwalijke rol hebben gespeeld. Gisteren verscheen een boek van de historicus van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Gerard Aalders waarin hij na een studie van negen jaar de ontvreemding van joods bezit in de oorlog nauwkeurig in kaart brengt. Zijn conclusie: Nederlandse banken en beurshandelaren hebben miljoenen guldens verdiend met de handel in joodse effecten en andere bezittingen. Het kwalijke is dat de banken wisten of konden weten dat de effecten afkomstig waren van gedeporteerde Joden. Ze werden immers op de effectenbeurs aangeboden door de roofbank Lippmann, Rosenthal & Co (Liro), of aan de man gebracht via dubieuze stromannen. Voor onderzoeker Aalders lijdt het daarom geen twijfel dat hier sprake is van heling en winstbejag. Curieus genoeg hebben de banken dat later ook min of meer toegegeven, want, zeiden ze, het geroofde bezit kon beter in Nederland verhandeld worden, zodat na de oorlog restitutie mogelijk zou zijn. Dat klinkt nobel en zou het ook zijn geweest, als de banken zwart op wit konden aantonen dat van deze effecten niets is doorverkocht, maar juist dat is twijfelachtig. In werkelijkheid streken banken aantrekkelijke kortingen en provisies op met het opkopen van deze besmette papieren, en wat er verder mee is gebeurd, weet niemand. Aalders' boek werpt daarom een ernstige smet op het blazoen van de banken. Het minste wat we daarom van de banken mogen verwachten is dat ze hun archieven openstellen: zo'n ernstig feit vraagt om volledige opening van zaken. Copyright: Trouw Lezersreacties Geef uw reactie