Nederland; Pg. 7
Fusie joodse instellingen kan doorgaan
door Joop Bouma
Het Joods Maatschappelijk Werk kan een omstreden fusie met een aantal ‘slapende’ joodse organisaties doorzetten. Het gerechtshof in Amsterdam heeft bezwaren van twee joodse oorlogswezen afgewezen.
Oorlogswezen Philip en Marcel Staal hebben ook in hoger beroep niet hard kunnen maken dat het joodse kindertehuis dat na de oorlog de voogdij over hen had, het vermogen van hun ouders niet goed heeft beheerd. De ondernemingskamer van het hof Amsterdam heeft hun verzet tegen een fusie van het Joods Maatschappelijk Werk (JMW) met zeven joodse jeugdverenigingen ongegrond verklaard.
Het JMW kan de fusie nu uitvoeren. Door samen te gaan met de joodse verenigingen, die al jaren geen activiteiten meer ontplooiden, kan JMW beschikken over een extra vermogen van 7,6 miljoen euro. Ook al zouden de broers Staal in cassatie gaan, dan nog kan de fusie doorgaan. Ook het bezwaar van twaalf orthodox-joodse jeugdverenigingen tegen de fusie is door de ondernemingskamer afgewezen.
Philip en Marcel Staal, die beiden in Israël wonen, eisen ruim 1,6 miljoen euro van de voormalige voogdij-instelling. Volgens de broers is aan hen slechts een zeer klein deel van het vermogen van hun ouders uitgekeerd. Vader en moeder Staal zijn door de nazi’s vermoord in het vernietigingskamp Sobibor.
Philip Staal deed diepgaand onderzoek naar het vermogensbeheer van de voogdij-instelling. Hij rekende op basis van de beschikbare gegevens uit dat er maar een fractie van de bezittingen van zijn ouders bij hem en zijn broer Marcel was terecht gekomen. Het JMW ontkende dat er sprake was van onregelmatigheden. Probleem was dat de financiële stukken van de voogdij-instellingen in de jaren zeventig waren vernietigd.
Hof verwerpt bezwaren
van joodse oorlogswezen
Het hof is het met de rechtbank eens dat alleen uit het feit dat de stukken zijn vernietigd niet kan worden aangenomen dat het vermogen niet goed is beheerd. De ondernemingskamer vindt dat er voldoende aanwijzingen zijn dat beide broers een afrekening hebben ontvangen van de voogdij-instelling en dat er aan hen betalingen zijn gedaan. Volgens het hof is er geen reden om de fusie langer tegen te houden, te meer daar de financiële belangen van de broers door een samengaan van de joodse instellingen niet worden geschonden.
Kort na de behandeling van de zaak, in maart van dit jaar, publiceerde journaliste Elma Verhey een onderzoek, dat zij samen met historica Pauline Micheels uitvoerde, waarin staat dat het vermogen van joodse wezen na de oorlog niet goed is beheerd. Joodse voogdij-instellingen hebben het geld van de kinderen onder meer voor de eigen organisatie gebruikt, aldus het boek ‘Kind van de Rekening’ dat Verhey in april presenteerde.
Volgens Verhey zijn de financiële dossiers van de kinderen in 1976 waarschijnlijk opzettelijk vernietigd om sporen van misbruik van de vermogens uit te wissen. Het JMW reageerde met een lijvig weerwoord op het boek van Verhey. Directeur Hans Vuijsje van het JMW noemde het onderzoek ‘bevooroordeeld’ en de toon van het boek ‘uiterst onplezierig’. ,,Het is de toon van iemand die zich helemaal heeft gesolidariseerd met ‘de slachtoffers’’’, vond Vuijsje.
Copyright: Trouw
De beschikking van het Gerechtshof te Amsterdam is hier te lezen.
Philip Staal (28 juli 2005)
Het gebeurde weer
Twee en zestig jaar en meer
Mijn ouders vermoord en ‘beroofd’
Voor de tweede keer.
Ik schrijf dit in het groen
Een kleur van natuur en bloem
Een kleur van rustig zijn en vrijheid
Een kleur van leven en bereidheid
Voor de jaren die nog komen
Met liefde en de kinderen
In de natuur, in de schaduw van groene bomen.
Het is zo als toen
De, een raad de sterke en begunstigde
De zwakke bestrijden, met vaandel en bloem
De vaandel een vlag
Zo gezegd met goed gedrag
En de bloem?
Wat kan ik zeggen
De dood kust een zoen.
Samen met de overheid
Tegen de zwakken de strijd
Toch is er vandaag, een zonnestraaltje aan de horizon
De banken en de verzekeraars
Gekweekt een nieuwe en mooie blom
Een blom die blijft bestaan
Met liefde bloeit niet vergaan
Aan de oevers van de rivier en het venster van de Jordaan.
Ik schaam mij, tegenover mijn lotgenoten
Wij zijn gekraakt als noten
De wezen van deze oorlog
Een zwakke noot in het concert
De kinderen zonder respect.
Daarom zeg ik (TODA) bedankt
Aan de verzekeraars en de bank
Voor jullie begrip en respect
Aan de overlevende,
En zij die vielen in het vernietigingsnet.
Dit zijn mijn gevoelens vandaag
De feiten vernietigd
Een rot gevoel in mijn maag
Een gevoel, van ik ben verdrietig
Want de waarheid is verstrooid
Over de aarde weggegooid
Zal hij naar boven komen ooit ?
Marcel Staal (29 juli 2005)
Mei 1945 - Beroofd en berooid
Twee kleuters kijken gespannen naar de deur
Wie weet krijgt het leven van vandaag weer kleur
De leidsters vertellen wat is waarde
En voorzichtig horen ze: beroofd te zijn van het liefste op aarde
De kleuren zijn niet meer van de regenboog
En hun verdere leven krijgt een ander verloop
Kindertehuizen, geen verjaardagen of feesten
En hun dromen vol met nare geesten
Het leven heeft z’n eigen wetten
En zestig jaar nadien probeerden ze alles recht te zetten
Beroving van ouders is niet ongedaan te maken
Maar wel goederen en geld waar anderen over moesten waken
Horen terug te worden gegeven
En zo iets te verzachten in dit leven
Helaas 2005 is de beroving volledig voltooid
De beide kleuters, nu echtgenoten, vaders en opa’s
Zijn nog samen maar nu wel geheel beroofd en berooid
Hendrika Staal (29 juli 2005)

|